ابن عربی در شرح ترمذی نوشته است: در مورد فضیلت قربانی حدیثی که به پایه‌ی صحت رسیده باشد، وجود ندارد. حافظ عبدالرحمان مبارکفوری در تأیید ابن عربی گفته است: حقیقت همین است که ابن عربی گفته است.

برخی روایات در مورد فضیلت قربانی آمده است، اما برخی ضعیف و برخی دیگر موضوع و پرداخته‌ی روایان می‌باشند. گزیده‌تر آن‌ها روایتی است که ترمذی با اسنادش از حضرت عایشه رضی الله عنها روایت نموده:

عَنْ عَائِشَةَ، أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله علیه وسلم قَالَ: «مَا عَمِلَ آدَمِیٌّ مِنْ عَمَلٍ یَوْمَ النَّحْرِ أَحَبَّ إِلَى اللَّهِ مِنْ إِهْرَاقِ الدَّمِ إِنَّهَا لَتَأْتِی یَوْمَ الْقِیَامَةِ بِقُرُونِهَا وَأَشْعَارِهَا وَأَظْلَافِهَا وَإِنَّ الدَّمَ لَیَقَعُ مِنْ اللَّهِ بِمَکَانٍ قَبْلَ أَنْ یَقَعَ مِنْ الْأَرْضِ فَطِیبُوا بِهَا نَفْسًا».[۱]

پیامبر خدا صلى الله علیه وسلم فرمود: نزد خداوند، در روز دهم ذی الحجه، هیچ عملی از اعمال بنی آدم از ریختن خون قربانی محبوب‌تر نیست. همانا قربانی در روز قیامت با شاخ‌ها، موها و سم‌هایش می‌آید و خون قربانی قبل از این که به زمین بریزد، به بارگاه خداوند پذیرفته می‌شود، پس با قربانی، نفس‌هایتان را شاد و خوش سازید.

عَنْ أَبِی سَعِیدٍ الْخُدْرِیِّ، قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله علیه وسلم: «یَا فَاطِمَةُ قُومِی إلَى أُضْحِیَّتِک فَاشْهَدِیهَا فَإِنَّ لَکِ بِأَوَّلِ قَطْرَةٍ تَقْطُرُ مِنْ دَمِهَا أَنْ یُغْفَرَ لَک مَا سَلَفَ مِنْ ذُنُوبِکِ». فَقَالَتْ فَاطِمَةُ: یَا رَسُولَ اللَّهِ! هَذَا لَنَا أَهْلَ الْبَیْتِ خَاصَّةً، أَوْ لَنَا وَلِلْمُسْلِمِینَ عَامَّةً؟ قَالَ: «لَا، بَلْ لَنَا وَلِلْمُسْلِمِینَ عَامَّةً».[۲]

پیامبر خدا صلى الله علیه وسلم فرمود: «ای فاطمه! برخیز و به نزد قربانی‌ات حاضر شو؛ زیرا با ریختن اولین قطره‌ی خون، گناهان گذشته‌ات آمرزیده می‌شود». فاطمه گفت: ای رسول خدا! آیا این مخصوص ما اهل بیت است؟ یا این که هم برای ما و هم برای همه‌ی مسلمانان است؟ فرمودند: «نه، بلکه برای ما و برای همه‌ی مسلمانان است».

عَنْ زَیْدِ بْنِ أَرْقَمَ رَضِیَ اللَّهُ عَنْهُ قَالَ: قُلْنَا: یَا رَسُولَ اللَّهِ مَا هَذِهِ الأَضَاحِیُّ؟ قَالَ: «سُنَّةُ أَبِیکُمْ إِبْرَاهِیمَ عَلَیْهِ السَّلاَمُ». قَالَ قُلْنَا: فَمَا لَنَا فِیهَا؟ قَالَ: «بِکُلِّ شَعَرَةٍ حَسَنَةٌ». قَالَ قُلْنَا: یَا رَسُولَ اللَّهِ فَالصُّوفُ؟ قَالَ: «بِکُلِّ شَعَرَةٍ مِنَ الصُّوفِ حَسَنَةٌ».[۳]

زید بن ارقم رضی الله عنه می‌گوید: گفتیم: ای رسول خدا! حقیقت این قربانی چیست؟

فرمود: «سنت پدر شما، حضرت ابراهیم علیه السلام است». گفتیم: در این برای ما چه ثوابی هست؟ فرمود: «عوض هر موی، برای شما یک نیکی است». گفتیم: ای رسول خدا! پس پشم گوسفند؟ فرمود: «عوض هر تار پشم برای شما یکی نیکی ثبت می‌شود».

عن ابن عباس قال: قال رسول الله صلى الله علیه وسلم : «ما مِنْ نَفَقَةٍ بعد صلِة الرحِمِ أعظمَ عند اللهِ من هِراقةِ دمٍ أیامَ النَّحْرِ».[۴]

پیامبر خدا صلى الله علیه وسلم درجه و ثواب هیچ خرج و نفقه‌ای بعد از هزینه‌ای که برای صله رحمی می‌شود، از ریختن خون قربانی در ایام نحر، بزرگ‌تر نیست.

به طور مثال: خریدن یک قربانی به دویست هزار تومان، بهتر از صدقه دادن دو ‌میلیون‌ تومان پول است؛ زیرا ثوابی که از ریختن خون قربانی حاصل می‌گردد، با صدقه حاصل نمی‌شود.

................................................................................................

[۱] . سنن الترمذی (۱۴۹۳)؛ قال أبو عیسى: هذا حدیثٌ حسنٌ غریبٌ لا نعرفُه من حدیثِ هشامِ بنِ عروةَ إلا من هذا الوجْهِ. المستدرک للحاکم (۷۵۲۳) قال الحاکم: هذا حدیث صحیح الإسناد و لم یخرجاه. تعقبه الذهبی فی التلخیص فقال: سلیمان واه. سنن ابن ماجه (۳۱۲۶). علامه آلبانی در صحیح و ضعیف الجامع و السلسلة الضعیفة و جاهای دیگر در مورد این حدیث نوشته است: ضعیف. ابن جوزی در العلل المتناهیة فی الاحادیث الواهیة نوشته است: وهذا حدیث لا یصح قال یحیى: عبد الله بن نافع لیس بشیء وقال النسائی متروک وقال البخاری منکر الحدیث وقال ابن حبان: لا یحتج بأخباره.

[۲] . روایت ابوسعید خدری: نصب الرایة لأحادیث الهدایة (۴/۲۱۹)؛ السنن الصغیر بیهقی (۱۴۲۶؛ الضعفاء الکبیر للعقیلی (۵۵۵)؛ السنن الکبرى: (۵/۲۳۸)؛ مجمع الزوائد للهیثمی (۵۹۳۴).

روایت عمران بن حصین: المستدرک (۷۵۲۴) و قال: هذا حدیث صحیح الإسناد و لم یخرجاه و شاهد حدیث عطیة عن أبی سعید وقال الذهبی فی التلخیص: بل أبو حمزة ضعیف جداً و اسماعیل لیس بذاک. المعجم الاوسط (۲۵۰۹)؛ المعجم الکبیر (۱۸/۲۳۹ ح: ۶۰۰)؛ مجمع الزوائد (۵۹۳۵)؛ قال الألبانی فی السلسلة الضعیفة و الموضوعة (۲ / ۱۵): منکر.

[۳] . مسند الامام احمد (۱۹۲۸۳) قال شعیب الارنؤوط: اسناده ضعیف جداً؛ سنن ابن ماجه (۳۱۲۷)؛ ‌السنن الکبرى للبیهقی (۹/۲۶۱)؛ المستدرک (۳۴۶۷)؛ المعجم الکبیر (۵۰۷۵). قال الحاکم: هذا الحدیث صحیح الإسناد و لم یخرجاه و قال الذهبی فی التلخیص: عائذ الله قال ابوحاتم منکر الحدیث. قال الألبانی فی السلسلة الضعیفة و الموضوعة (۲/۱۴): موضوع و قال فی صحیح وضعیف سنن ابن ماجة (۷/ ۱۲۷): ضعیف جداً، المشکاة (۱۴۷۶).

[۴] . التمهید لما فی الموطأ من المعانی و الاسانید: ۲۳/۱۹۲؛ کنز العمال (۱۲۲۳۹). قال الالبانی فی السلسلة الضعیفة : ۱۳/۷۷۸، رقم الحدیث: ۶۳۴۷: منکر.

......................
منبع: سنت آنلاین