1- در ابتدا خودتان را معرفی کنید و از دوران تحصیلتان مختصراً توضیحاتی بفرمایید.

بسم الله الرحمن الرحیم. الحمدلله رب العالمین والصلاة والسلام علی أشرف المرسلین سیدنا محمدٍ وعلی آله أجمعین أما بعد:

بنده محمد رضا محمدیان فرزند عبدالله؛ تحصیلات دولتی خودم را در شهر لطیفی از توابع لارستان شروع کردم و تا پایان مقطع دیپلم در همین منطقه گذراندم و بعد از آن برای مشخص شدن وضعیت خدمت سربازی اقدام کردم که در نهایت معافیت گرفتم.

در طول دورانی که در دبیرستان مشغول به تحصیل بودم علاقه زیادی به درس خواندن به سبک تحصیلات دینی داشتم و در همان ابتدای مکتب خانه سعی می کردم قرآن را با تجوید یاد بگیرم و همچنین دروس مقدماتی مثل فقه، صرف و نحو و قراءت را نزد شیوخ منطقه مثل جناب شیخ اسلام عالیان و دکتر محمد جمالی گذراندم بدون اینکه تحصیلات رسمی دینی داشته باشم.

در سال 1380 در رشته قراءات دانشگاه مدینه پذیرفته شدم، در سال اول بدون ورود به رشته دانشگاهی ام سعی کردم دروس مقدماتی و حفظ قرآن خودم را تکمیل کنم و از سال دوم به بعد مشغول تحصیل در رشته قراءات در دانشگاه شدم.

2- مشوق شما چه کسانی بودند؟

اولین مشوق من علاقه ام بود، به قرائت، تجوید و مسائل صوتی قرآنی علاقه زیادی داشتم. علاوه بر این طبق تجربه ی مکتب خانه ای نیاز به علم قراءات و تجوید در منطقه به شدت احساس می شد. هر چند افرادی هم بودند که با بضاعتی که داشتند فعالیت می کردند اما کم بودند و به صورت تخصصی هم کار نمی شد.و این علاقه و شوق بنده کاملا هماهنگ و همسو بود با آنچه مشایخ جنوب در برنامه ریزیهای دینی اهل سنت جنوب داشتند که در رأس آنان شیخ عبدالکریم محمدی است.

3- سطح علمی جامعه جنوب در زمینه تجوید قرآن و علم قراءات در گذشته و حال را چطور ارزیابی می کنید؟

در این قسمت تغییرات زیادی صورت گرفته؛ در گذشته تمام علاقه و توجه مردم به قرآن به نسبت حفظ آن بود و در زمینه تجوید و قرائت اصلا کار نمی شد و مطرح هم نبود تا جایی که حتی حفاظ در امامت بر کسانی که از لحاظ تجوید بالاتر بودند مقدم می شدند.

اما بعد از احیای علم قراءات و تجوید در منطقه این قضیه بهم خورد و مردم هم پذیرفته اند تجوید صفتی از صفات منزّل قرآن بوده و قابل تفکیک هم نیست و قناعت به این موضوع از جنبه ی شرعی هم سبب شده که خیلی ها خودشان هم حاضر نشوند معلم قرآن یا امام جماعت شوند چونکه اقبال زیادی از طرف مردم صورت می گیرد. و این هم نشانه ی دیگری از تغییرات می باشد.

4- در مورد رشته قراءات و منهج آن توضیحاتی بیان کنید.

رشته قراءات در مقطع لیسانس و یک دوره چهار ساله است که بحث اصلی در این رشته بررسی قرائت های دهگانه است. و شرط اصلی برای ورود به این مقطع حفظ قرآن است ولی با توجه به وضعیت منطقه و ضعف در قسمت حفظ قرآن فعلا شرط ورود را گذراندن دوره مقدمات قرار دادیم.

چونکه اگر حفاظی که دروس مقدماتی را نگذرانده باشند را بپذیریم به مشکل بر می خوریم به خاطر اینکه دروسی مثل صرف و نحو در این رشته تخصصی می باشد و بدون پیش زمینه کار سخت خواهد کرد. اما در مورد منهج این رشته همان طور که بیان شد دروسی مثل صرف و نحو و قرائت به عنوان درس تخصصی و دروس مثل فقه و اصول به عنوان دروس عمومی محسوب می شوند. که این رشته هم مثل سایر رشته ها زیر نظر شورای عالی مدارس اهل سنت جنوب و معهد عالی اجرا می شود.

در این رشته قرائت های دهگانه و موارد مربوط به آن مثل اختلاف علماء در مورد عدد آیات و تأثیر قرائت های مختلف بر برداشت های قرآنی مورد بررسی قرار می گیرد.

5- چه عاملی باعث شد تصمیم بگیرید رشته قراءات را تأسیس کنید.

برای شروع هر کار جدید باید ابزارش را فراهم کرد ما هدفمان تقویت مبحث قرآن بود و برای رسیدن به این هدف باید متخصصین تربیت شوند و ما قسم را به عنوان مولد نیروهایی که برای کار قرآن به آن نیاز داریم را تأسیس کردیم.

6- تأثیر رشته قراءات در روند علمی کردن جامعه تا چه اندازه می بینید؟

افرادی به موفقیت و درجات عالی اجتهاد رسیده اند که در بچگی تعامل با قرآن داشته اند یعنی روال آموزششان در پی انس با قرآن بوده است و در واقع زیربنای ابزار کارشان در فهم مسائل دینی در حوزه تخصصی خودشان قرآن بوده. به طور کلی مبنای استنباط احکام شرعی قرآن است چون این افراد تعامل بسیار خوبی با قرآن داشته اند و به عنوان اصلی ترین ابزار از آن استفاده کرده اند لذا انسان هایی قوی در استنباط احکام شرعی شده اند.

هر چه بیشتر قرائت قرآن داشت باشیم عملاً برداشت های بیشتری از قرآن خواهیم داشت و خلاف این هم اصلا اتفاق نمی افتد.

ما می خواهیم قرآن در بین ما زنده باشد و ابزار کار ما قرار گیرد تا در کنار استناد از علوم گذشتگان، خودمان هم تلاش کنیم و صرفاً به نقل و قول از گذشتگان نپردازیم.

7- چه کسانی در این مسیر باعث دل گرمی شما می شوند و از مشورت با آنها استفاده می کردید؟

در این قسمت عملکرد افراد موفق در برنامه ریزی هایم خیلی تأثیر داشت، خیلی وقت ها بعضی از روش ها، ابتکار شخصی فرد است و در کتاب ها پیدا نمی شود. به خاطر همین بعضی از دوستان برنامه مراجعه حفظ داشتند و در این قسمت از برنامه های اینها استفاده می بردم. یا اینکه اساتیدی در غیر وقت دانشگاه در مسجد النبی بعد از نماز عصر تا عشاء برای طلاب وقت می دادند این یک دل گرمی بالایی برای ما بود تا بتوانیم از این اساتید نهایت استفاده را داشته باشیم. این جوّی بود که ما در آن قرار داشتیم؛ الگوی دیگری که من از آن استفاده می کردم این بود که دو نفری به حفظ متون و یا قرآن می پرداختیم، علومی مانند مصطلح الحدیث وفقه که در حلقات درس مشایخ مسجد النبی حاضر می شدم.

8- در طول تحصیل بیشتر از چه کتاب هایی استفاده می کردید؟

من اولویتم همیشه رشته تخصصی ام بوده و مسائل دیگر را در حاشیه و به مقداری که وقتم اجازه می داد به آن می پرداختم

9- آیا تألیفی هم داشتید؟

اصل و اساس این رشته به صورت مشافهه است و مفید ترین تألیف در این رشته آموزش مربیانی هستند که بعداً به عنوان نیروهایت در جامعه فعالیت کنند و قرآن را به صورت شفاهاً به دیگران آموزش دهند.

10- تأثیری که این علم در زندگی شخصی شما داشته است را بیان فرمایید؟

همه تأثیرات گفتنی نیستند بلکه احساسی است که به زبان نمی آید ولی بحمدالله شخصیتی که الان دارم و عزتی که از الله به من رسیده است و لطفی که جامعه در حق من دارد همه اش از انس با قرآن نشأت گرفته است و من شخصیت خود را مدیون قرآنم.

11- اگر به قبل برگردید همین رشته را دوباره انتخاب می کنید؟

بله- اولا به خاطر عزت و شرفش وثانیاً اینکه جای خالی متخصصین در این قسمت کاملا احساس می شود و اگر کسی به فضائلی که رسول اکرم صلی الله علیه وسلم بیان فرمودند قانع شود دیگر هیچوقت اولویتش تغییر نمی کند. (الماهر بالقرآن مع السفرة الکرام البررة)

12- و در آخر توصیه های شما به مخاطبین چیست؟

توصیه می کنم که آموزش زودهنگام قرآن از بچگی آموزش داده شود یعنی زمانی که بچه نطق و لغت یاد می گیرد قرآن در کنارش وجود داشته باشد، بشنود و با شنیدن یاد بگیرد.

باید دقت کرد بچه بصورت صحیح آموزش ببیند و من آرزو دارم که آموزش از سنین پایین آغاز شود. امروزه بچه هایی که به عنوان نابغه مطرح می شوند نتیجه مدیریت و برنامه ریزی درست است.

ما تأکید می کنیم که معلم ها خیلی دقت کنند زیرا آموزش خیلی چیزها را با دیدن و شنیدن از معلم یاد می گیرند و تقاضای ما این است که والدین بچه های خودشان را از شنیدن قرآن محروم نکنند و قرآن برای زنده های ما باشد حتی موقعی که بچه در شکم مادرش هست باید قرآن را بشنود.

باید از خداوند تقاضای توفیق و از او بخواهیم که ما را در خدمت قرآن قرار دهد و برنامه ریزی صحیح و درست برای یادگیری قرآن داشته باشیم و سن آموزش را پایین بیاوریم تا اینکه از سن پایین و از هنگام یاد گرفتن زبان مادری، بچه انس با قرآن داشته باشد و در سنین بزرگسالی به مشکل بر نخورد زیرا در آن سن دیگر وقت یادگیری مسائل استنباطی است، نه سن یادگیری لغت.

....................................................
منبع: سایت مجتمع علوم اسلامی بندرعباس