شکی در این نیست که وقتی می شنویم و می خوانیم و می اندیشیم و دقت می کنیم، می بینیم که شکل ظاهری منابع شرعی و دلایل و براهین دینی که از بهشت و ناز و نعمت های آن سخن می گویند اغلب مخاطبشان مرد است و در آن کمتر سخنی از زن به چشم می خورد؛ اما این دیدگاه در مورد دین، علاوه بر این که هیچ ارزش و اساسی علمی ندارد، نوعی کج فهمی و برداشتی غلط از مفاهیم قرآن و سنت است. مشکل و معضل در این است که ما چگونه اصول و ارکان دینی را بفهمیم و خدای خویش را از نظر دادگری و عدالت و برابری حقوق مرد و زن چگونه بشناسیم؟ به همین جهت در این بحث کوتاه،سعی بر آن است که گوشه ای از دریای حقیقت و راستی را در باره ی مسأله ی حقوق زن در بهشت روشن سازیم:

۱- در آغاز می گوییم: هیچ شک و گمانی در این نیست که همیشه چنین سؤالاتی به ذهن زنان خطور می کند که مردان می دانند که خدا چه ناز و نعمت هایی را به آنان می بخشد؛ اما بهره ی زن در بهشت چیست؟ پیامبرخدا (ص) از پرسیدن چنین سؤالی از انسان ها رخنه و انتقاد نگرفته که در مورد آینده ی خویش و ویژگی های بهشت پرسیده اند. از پیامبر(ص) سوال کرده اند که آیا خانه و کاخ و تالار بهشت چگونه است؟ پیامبر (ص) فرموده اند: (لبنه من ذهب ولبنه من فضه) « خشتی از طلا و خشتی از نقره » نیز به ایشان عرض کرده اند: آیا ما در بهشت با همسران خود زندگی خواهیم کرد؟ وی در جواب فرمودند: « بله با هم زندگی خواهید کرد.»

۲- شوق و علاقه و نفس انسان، چه مرد و چه زن،به گونه ای است که حرص و میل شدیدی به شنیدن خوشی و نعمت های بهشتی دارد و به دنبال رسیدن به لذایذ نعمت های آن حیران و سرگردان است. خدای بزرگ نیز به آنان حق می دهد و می فرماید: « وَتِلْکَ الْجَنَّهُ الَّتِی أُورِثْتُمُوهَا بِمَا کُنْتُمْ تَعْمَلُونَ »(الزخرف: ۷۲) « این بهشتی است که به سبب کارهایی که می کرده اید، به آن دست یافته اید ».

۳- بهشت و نعمت های آن، تنها به مرد اختصاص ندارد، خدا در این مورد می فرماید: ( أعدّت للمتّقین ) « نعمت های بهشتی برای کسانی آفریده شده اند که پرهیزگارند و از خدا می ترسند.» زیرا خدای بزرگ، در مورد پاداش، هیچ تفاوتی بین مرد و زن قائل نیست و می فرماید: « وَمَنْ یَعْمَلْ مِنَ الصَّالِحَاتِ مِنْ ذَکَرٍ أَوْ أُنْثَى وَهُوَ مُؤْمِنٌ فَأُولَئِکَ یَدْخُلُونَ الْجَنَّهَ» (النساء: ۱۲۴)«کسی که اعمال شایسته انجام دهد- به شرطی که – مؤمن باشد، خواه مرد و خواه زن، چنان کسانی داخل بهشت شوند، و کمترین ستمی بدانان نشود.»

۴- لازم نیست زن و مرد زیاد سؤال بکنند و خود را در مورد رویدادهای بهشت به ورطه ی شک نیاندازد که راستی چه چیزی نصیبش می شود؟ این مورد حتی شامل زن و مرد هم می گردد و آنان مکلف هستند که به عمق این بحث نروند که راستی به کجا می روند؟ مادام که خدای بزرگ راه ورود به بهشت را برایمان روشن ساخته و بسیار از نعمت ها و خوشی های بهشت سخن گفته است، این اندازه کفایت می کند که پیامبر خدا(ص)در یک حدیث قدسی از خدای متعال روایت می کند: (أَعْددْتُ لعِبادِیَ الصَّالحِینَ مَا لاَ عیْنٌ رَأَتْ ، ولاَ أُذُنٌ سَمِعتْ ولاَ خَطَرَ علَى قَلْبِ بَشَرٍ) (متفق علیه عن ابی هریره رضی الله عنه) « برای بندگان نیکوکارم، ناز و نعمت هایی آماده کرده ام که تا به حال هیچ چشمی آن را ندیده و هیچ گوشی آن را نشنیده و بر هیچ دلی خطور نکرده است.» خدای بلند مرتبه می فرماید: « لا یَمَسُّهُمْ فِیهَا نَصَبٌ وَمَا هُمْ مِنْهَا بِمُخْرَجِینَ» (الحجر:۴۸) « در آنجا خستگی و رنجی بدیشان نمی رسد و از آنجا بیرون نمی گردند.»و یا می فرماید:« وَفِیهَا مَا تَشْتَهِیهِ الْأَنْفُسُ وَتَلَذُّ الْأَعْیُنُ وَأَنْتُمْ فِیهَا خَالِدُونَ »(الزخرف: ۷۱)« – در این بهشت هر چه دل بخواهد و هر چه چشم از آن لذت برد، وجود دارد و شما در آن جاودانه خواهید بود.» از همه ی این آیات لذت بخش تر این است که خدا می فرماید: « رَضِیَ اللَّهُ عَنْهُمْ وَرَضُوا عَنْهُ »(البینه: ۸)«خدا از آنان خشنود و آنان هم از خدا راضی هستند.»

۵- همه ی این نعمت ها و خوشی هایی که در بهشت وجود دارد از میوه های زیبا و خوب و خوردنی ها و نوشیدنی ها گرفته تا منازل و کاخ ها و تالارها و پوشاک، مرد و زن به طور یکسان از آن برخوردارند.

بنا بر این سؤالی که در اینجا مطرح می شود – سوال اغلب زنان هم هست – این است که: می دانیم که در بهشت به مردان ( حور العین ) ( زنانان زیبارو ) داده می شود؛ اما چه چیزی نصیب زنان می گردد؟ جواب این سؤال در چند مورد زیر می آید:

(۱)خدای بزرگ می فرماید: «لا یُسْأَلُ عَمَّا یَفْعَلُ وَهُمْ یُسْأَلُونَ» (الانبیاء:۲۳) « خداوند در برابر کارهایی که می کند مورد بازخواست قرار نمی گیرد ولی دیگران مورد بازخواست و پرسش قرار می گیرند.» پس اساساً انسان نباید از خدا بپرسد: چرا جنین کردی؟ هرچند سوال کردن از حکمت خدا اشکالی ندارد.

(۲)مسلماً شرم و حیا از امور فطری زن است؛ به همین علت خدا در مورد مسائل جنسی خطاب به زنان چیزی بیان نمی کند که زن از آن شرم کند که آن را بگوید یا به آن گوش دهد.

(۳)شوق و عشق زن به مرد به مانند مرد نسبت به زن نیست؛ از این رو خدای بزرگ احساس مرد را نسبت به زنان بهشتی تحریک می کند، این مورد یک حقیقت شرعی است که پیامبر (ص) در این باره می فرماید: « (ما ترکت بعدی فتنه أضر على الرجال من النساء) (أخرجه البخاری)«پس از خودم هیچ فتنه ای بدتر از فتنه ی زن بر مرد باقی نگذاشته ام.»

اما می بینیم که خدا میل به زیبایی و پوشاک و طلا و نقره را به زنان داده که زنان بیشتر به آن علاقه دارند.خدای متعال دراین مورد می فرماید:«أَوَمَنْ یُنَشَّأُ فِی الْحِلْیَهِ… » (الزخرف: ۱۸)«آیا کسی را که در لابلای زینت و زیور پرورش می یابد و به هنگام گفتگو و کشمکش در بحث و مجادله ( به خاطر حیا و شرم و عاطفه ی نازکی که دارد )نمی تواند مقصود خود را خوب و آشکار بیان و اثبات کند ( فرزند خدا می دانید و پسران را فرزند خود؟!)

با توجه به همین علت است که اگر پدری پسر و دختری داشته باشد برای خوشحال کردن آنها، به پسر می گوید: پسر عزیزم! اگر بزرگ شدی زنی زیبا برای برایت انتخاب می کنم؛ اما به دخترش نمی گوید: دخترم! اگر بزرگ شدی شوهر خوبی برایت پیدا می کنم، بلکه برای نمونه می گوید: اگر بزرگ شدی، یا لباس زیبا یا طلا و جواهر برایت می خرم…

(۴) شیخ « إبن عثیمین » می فرماید: خدای بزرگ در مورد بهشت برای مرد از زن سخن می گوید؛ نه از مرد برای زن؛ زیرا فقط مرد است که از دختر خواستگاری می کند. ولی به این معنا نیست که زنان در بهشت، بی شوهر بمانند، بلکه به هر یک از زنان از میان انسان ها شوهری زیبا و خوب و خوش اندام داده می شود.

۶- زن از حالت های زیر خارج نیست:

• پیش از ازدواج مرده است.
• پس از طلاق مرده و فرصت ازدواج مجدد پیدا نکرده است.
• آن زن ازدواج کرده؛ اما شوهرش با او وارد بهشت نمی شود؛ زیرا ممکن است که همسرش کافر و خودش مسلمان باشد. ( پناه بر خدا )
• یا پس از ازدواج مجدد می میرد.
• یا شوهرش قبل از او می میرد و خودش دوباره ازدواج نمی کند وتا دم مرگ بیوه باقی می ماند.
• یا شوهرش می میرد و پس از مرگ شوهرش، با مرد دیگری ازدواج می کند.

این وضعیت زن در دنیا است، به همین خاطر برای هریک از شرایطی که بیان شد، نوعی از زندگی برای او در بهشت آماده شده است:

• زنی که پیش از ازدواج مرده است، خدا در بهشت، مردی از مردان دنیا را به او می بخشد؛ زیرا پیامبر(ص) می فرماید: (ما فی الجنه‌ أعزب) (رواه مسلم)« هیچ مجردی در بهشت وجود ندارد.»

ابن عثیمین می گوید: اگر زنی در دنیا، ازدواج نکند، خدای بزرگ، مردی بسیار زیبا و خوش اندام به او می بخشد که مایه ی شادی و چشم روشنی او می گردد.

• آن زنی که در دنیا طلاق گرفته و ازدواج مجدد نکرده، همان حکم را دارد.

• زنی که شوهرش به طرف دوزخ روانه می گردد( پناه بر خدا) و خودش به بهشت می رود، شیخ ابن غثیمین( رح) در این باره می فرماید: مطابق حکم قبلی خدا او را به ازدواج پسری زیبا در می آورد.

• آن زنی که پس از ازدواج می میرد، در بهشت به همان شوهر قبلی داده می شود.

• زنی که در دنیا ازدواج کرده، اما شوهرش مرده است و دوباره ازدواج نکرده، خدا آنها را به ازدواج همدیگر در می آورد و با به هم رسیدن شاد می گردند.

• اما زنی که شوهرش را در دنیا از دست داده و پس از مرگ شوهرش به ازدواج مرد دیگری درآمده است، بی شک در بهشت با همسر دومش خواهد بود.پیامبر(ص) در این باره می فرماید: (المرأه لآخر أزواجها) (سلسله الأحادیث الصحیحه للألبانی) « زن از آنِ آخرین شوهرش است ». « حذیفه » ( رض) به همسرش گفت: « اگر می خواهی که در بهشت، همسرم باشی، پس از من دوباره ازدواج نکن؛ زیرا زن، همسر دومین شوهرش خواهد بود؛ به همین علت است که خدا حرام کرده که پس از وفات پیامبر(ص) همسرانش ازدواج کنند.

در این جا سوالی مطرح می شود: ممکن است که بپرسید که در دعای میت آمده که : (وأبدلها زوجا خیرا من زوجها) « شوهرش را با شوهری بهتر عوض کن.» اگر زن ازدواج کرده، چگونه باید ما چنین دعا کنیم، در حالی که خودش شوهر دارد و در بهشت هم، همان شوهر قبلی خود را داشته باشد؟!

این جا است که « آبن عثیمین » می گوید: « اگر این زن ازدواج نکرده باشد، مقصود از دعا این خواهد بود که آن شوهری که در دنیا برایش مقرر شده بود، از او بهتر نصیبش خواهد شد. اگر ازدواج کرده، هدف از دعا، این است که همان شوهر نصیبش خواهد شد؛اما خدا از جهت صفات و خوی و کردار، او را به بهتر ازگذشته تبدیل خواهد کرد؛ زیرا در آخرت همه چیز تغییر خواهد کرد و تنها از روی شکل ظاهری که مردم در دنیا دیده اند چیزها را می شناسند؛ ولی از نظر کیفیت، خیلی بهتر و شایسته تر و باارزش تر از دنیا خواهند شد. برای نمونه خدای بزرگ وقتی از آسمان و زمین در آخرت سخن می گوید، می فرماید:« یَوْمَ تُبَدَّلُ الْأَرْضُ غَیْرَ الْأَرْضِ وَالسَّمَاوَاتُ(ابراهیم: ۴۸)« روزی که این زمین به زمین دیگری و آسمان ها به آسمان های دیگری تبدیل می گردند.» یا وقتی بحث از آوردن میوه های بهشت می کند، می فرماید:« کُلَّمَا رُزِقُوا مِنْهَا مِنْ ثَمَرَهٍ رِزْقاً قَالُوا هَذَا الَّذِی رُزِقْنَا مِنْ قَبْلُ وَأُتُوا بِهِ مُتَشَابِهاً »(البقره: ۲۵)« هرگاه بعضی از میوه های آنها بدیشان عطا می شود، گویند: پیشتر این نصیبمان گشته بود و همسان آن را آورده اند( چه چنین میوه هایی در جنس و شکل یکی بوده، ولی طعم و مزه ی جداگانه ای دارند)»

۷- در بهشت زن از مرد بیشتر است:

همان گونه که در صحیح مسلم از ابن سیرین ( رض ) روایت شده که روزی مردان و زنان با هم به گفتگو پرداختند که آیا در بهشت مرد بیشتر است یا زن؟ پس برای سوال کردن پیش ابوهریره رفتند، وی در جواب گفت: « پیامبر(ص) فرموده:اولین دسته که وارد بهشت می شوند سیما و رخسارشان مانند ماه شب چهارده است، گروه بعد از آنان سیما و رخسارشان مانند ستارگان درخشان نور می دهد، هر یک از مردان هم دو زن دارند که از جهت زیبایی چنانند که مغز استخوان پاهایشان از پشت گوشتشان پیدا است و در بهشت مجرد وجود ندارد.»

این حدیث نشان می دهد که جمعیت زنان در بهشت از مردان بیشتر است. برخی می گویند، نخیر مردان زیادترند، زیرا پیامبر(ص) فرموده: (رأیتکن أکثر أهل النار) « شما زنان را دیدم که بیشترین تان در دوزخ هستید.» در اینجا می گوییم: این دلیل بر آن نیست که اگر اغلب زنان در دوزخ باشند پس اغلب مردان در بهشت خواهند بود، هم چنانکه ابن حجر( رح ) می گوید: جمع میان این دو فرموده ی پیامبر(ص) این است که تعداد زنان در دنیا از مردان بیشتر است. همچنین می توان گفت: جنس زن در بهشت زیادترند؛ زیرا حوریان نیز از جنس زن هستند. امام قرطبی ( رح) نیز می فرماید: « زنان در دوزخ بیشتر از مردان هستند.» اما این قبل از آن است که برای زنان خداشناس شفاعت می شود تا از جهنم بیرون بیایند، وقتی که از جهنم بیرون آمدند، خدا به آنان رحم کرده و آنها را وارد بهشت می کند. بر این اساس بیشترین بهشتیان هم زن خواهند بود.»

اما چیزی که بر زنان واجب می باشد و باید بر آن پافشاری کنند و برایش سعی و تلاش نمایند آن است که از خدا بترسند تا خدا رخسارشان را با آتش جهنم نسوزاند. ( پناه بر خدا)

۸- اگر زن وارد بهشت گردید، خدا آنان را جوان خواهد کرد هرچند در دنیا پیر بوده باشند؛ آن چنان که پیامبرخدا(ص) می فرماید: « پیر به بهشت نمی رود … اگر آنان را وارد بهشت نماید، آن ها را جوان خواهد کرد، و سپس آنان را وارد بهشت خواهد نمود.»

۹- در برخی از روایات آمده که زنان دنیا در بهشت از حوریان زیباروتر خواهند بود، پیامبر(ص) می فرماید: « اگر یک زن بهشتی خود را به زمینیان نشان دهد سرتاسر زمین را نورانی خواهد کرد و آن را پر از بوی خوش خواهد نمود و حجابی که زن بهشتی بر سر دارد از دنیا و آنچه در آن است باارزش تر و گران بهاتر است.»
در جایی دیگر می فرماید: « اگر پنجه ی دست یک زن بهشتی در دنیا نشان داده شود، نور خورشید در برابر زیبایی و روشنایی آن خاموش خواهد شد!!

پس عزیزان .. خواهران هوشیار و فهمیده :

مواظب آشوب طلبان و فتنه انگیزان و ولگردان باشید که می خواهند شما را به فردی بی خاصیت و مضرّ تبدیل کنند تا نتوانید مسؤولیت خود را ادا کنید، فریب سخنان دلربا و جذابشان نخورید؛ زیرا شیطان بازار گمراهی را برای این طمعکاران پر رونق ساخته تا شما را منحرف سازند و به دشمن خدا تبدیل نمایند. مقصود آنان این است که شما را برهنه کنند تا چشم آلوده ی آنان با دیدن شما لذت برد و با شما رابطه ی نامشروع ایجاد کنند، شما برای مبارزه با این هدف، اراده و عزم دین داری خویش را تقویت نمایید تا خدای پروردگار شما را با بردن به بهشت برینش شاد سازد و شما را غرق رضایت مندی خود کند و خود را در بهشت به شما نشان دهد. وصلی‌ الله علی‌ نبینا محمد وآ‌له وصحبه وسلم.

........................................................
منبع: احوال النساء فی الجنه
تالیف سلیمان بن صالح الخراشی.
ترجمه: حمید محمودپور