تشکیل ناباورانهٔ حکومت جعلی اسرائیل در سرزمین‌های فلسطین و در پی آن بهت و اندوه مسلمانان و فلسطینیان و جنایت‌های هولناک گروهک‌های شبه نظامی یهودی و پیش‌تر و پس از آن، بیرون رانده شدن اجباری ساکنان اکثر مناطق فلسطینی از ساکنان اصلی آن را به حق «النکبة» یا نکبت فلسطین می‌نامند.

شهرها و روستاهای گاه خالی از سکنه و یا غصب شدهٔ فلسطین، و فلسطینیانی که همچنان به امید بازگشت کلیدهای خانه‌های خود را به همراه دارند، نماد بی‌عدالتی و ستمی است که در قرن بیست و یکم می‌گذرد.

«صفد» یکی از شهرهای تاریخی فلسطین است که هم‌اکنون کاملا از ساکنان اصلی خود خالی شده است و در این میان مساجد تاریخی این شهر به عمد مورد تعرض و اهانت شهرک نشینان و غاصبان صهیونیست قرار می‌گیرند.

آنچه که پیش رو دارید گزارش الجزیره است دربارهٔ مساجد صفد:

در همان آغاز ورود به شهر صفد در فلسطین اشغالی که اهالی آن به زور اسلحه از آن بیرون رانده شده‌اند، خانه‌های ساکنان آن به چشم می‌آید که یا متروکه شده‌اند و یا به تسخیر شهرک نشینان یهودی در آمده‌اند، و همینطور مساجد این شهر که به انبار یا مشروب فروشی و یا کنیسه تغییر یافته‌اند. در حالی که قبرستان مسلمانان به چراگاهی برای گاوها و اسب‌ها تبدیل شده است.




کنار ورودی غربی شهر که صهیونیست‌ها دوازده هزار تن از اهالی آن را در سال ۱۹۴۸ میلادی از آن بیرون رانده‌اند، مسجد عین الزیتون به چشم می‌خورد. مسجدی که از همان آغاز نشان دهنده حجم تراژدی پیش رو است.

این مسجد در گذشته یکی از زیباترین مساجد صفد بود و با چشمه‌ای که درون آن وجود دارد و از آن برای وضو استفاده می‌شد و هنوز از آن آب می‌جوشد، متمایز بود، اما امروزه از طبقهٔ اول آن به عنوان طویله استفاده می‌شود، در حالی که طبقهٔ دوم انبار شده است، و قبرستان صفد، «البرانیه» که در مجاورت این مسجد قرار دارد به چراگاه اسب‌ها و گاوها تبدیل شده است.

همینطور تابلوی مرمری سردر مسجد که شاهد کشتار گروهک‌های شبه نظامی «هاگانا» در نکبت علیه اهالی این روستا بود و حاوی اطلاعاتی دربارهٔ تاریخ بنای این مسجد، نیز ضمن سلسله تجاوزهای صورت گرفته علیه این مسجد به سرقت رفته است.

مسجد الاحمر

آنطور که استاد مورخ، جمیل عرفات می‌گوید، انسانی هنگامی بیشتر اندوهگین می‌شود که به ارزش معنوی و تمدنی مساجدی که در دوران اوج تمدن اسلامی بنا شده‌اند پی می‌برد.




عرفات با بیان غم و اندوه دیدار کنندگان از روستای صفد می‌گوید غم‌انگیزترین صحنهٔ این تراژدی در مسجد الاحمر نمود می‌یابد، مسجدی که سلطان ظاهر بیبرس در دوران حکومت مملوکیان بنا نمود، و اکنون آنطور که جمیل عرفات می‌گوید «تبدیل به لانه‌ای برای هم‌جنس بازان و جنایتکاران شده است». از این مسجد که به سبب سنگ‌های سرخی که با آن بنا شده است، مسجد الاحمر (سرخ) نامیده می‌شود هم‌اکنون به عناوین گوناگونی استفاده می‌شود، اما درب آن در برابر مسلمانان بسته است و شهرک‌نشینان یهودی به هر مسلمانی که به آن نزدیک شود تعرض می‌کنند.

عرفات یاد آور می‌شود که اهميت این مسجد نه تنها به سبب زیبایی و ساخت هنرمندانه سردر آن بلکه همچنین به دلیل آن است که این مسجد در عصر مملوکیان مدرسه‌ای مهم در فقه و حدیث و دیگر علوم بوده است. وی ادامه می‌دهد: «وقتی داخل مسجد و آثار تخریب به جا مانده در آن را دیدم سرگیجه گرفتم» وی همچنین به باقی مانده‌های نقش آیة الکرسی در بالای منبر اشاره می‌کند که آن را از بین برده‌اند و به جای آن ده فرمان را به زبان عبری نوشته‌اند.

از مسجد الاحمر امروزه به عنوان کلوب شبانه و همچنین برای تصویر برداری برنامه‌های تلویزیونی استفاده می‌کنند. همینطور پیش‌تر حزب کادیما در انتخابات پارلمانی سال ۲۰۰۶ از این مسجد به عنوان پایگاه انتخاباتی خود استفاده کرده است.

مسجد یونسی

مسجد یونسی که به سال ۱۳۱۹ هجری قمری بنا شده است نیز وضعیتی مشابه مسجد الاحمر دارد به طوری که همهٔ نوشته‌های عربی موجود بر دیوارهای آن را پاک کرده‌اند به جز این بیت را که:

هذا مسجد الله سطع نوره.. مثل الكواكب في سماء المجد.

لما رقت فيه العباد أرّخت.. جاءت شعائر ديننا في المسجد.

شهرداری صفد که امروزه هیچ فلسطینی‌ای در آن زندگی نمی‌کند این مسجد را به نمایشگاه هنری و مجسمه‌های برنزی و نقاشی تبدیل کرده است. در این مسجد نیز نماز ممنوع است.




مسجد «غار» که نام خود را از غار منسوب به یعقوب علیه السلام (غار الأحزان) که در مجاورت آن قرار دارد، گرفته است نیز وضعیتی غم‌انگیز دارد. سنگ به سنگ این مسجد که هم‌اکنون تبدیل به کنیسه شده است در شوق اهالی اصلی صفد غمگین است.

مناره‌ای یتیم و دور افتاده در صفد نگاه‌ها را به خود جلب می‌کند؛ مناره‌ای که گویا وضعیت آن از مسجد جامع در حال ویرانی «صواوین» یا مسجد جامع «جوقنداری» در محلهٔ کردها که باز به کنیسه تبدیل شده است، بهتر است. مسجد «شیخ عیسی» که به مسجد حارة الجورة معروب بود نیز به جز منارهٔ آن توسط شهرداری صفد در سال ۱۹۸۸ ویران گردید.

این مسجد در محلهٔ الجورة واقع بود که منارهٔ باقی ماندهٔ آن در معرض عملیات خاک‌برداری خطرناکی قرار دارد. هلال برنزی روی منارهٔ آن نیز پیش‌تر دزیده شده است.




مورخ اهل صفد، دکتر مصطفی عباسی در گفتگو با الجزیره می‌گوید مسجد معروف به «مسجد سویقة» مسجد اصلی این محله بود؛ محله‌ای که محمود عباس رئیس جمهور کنونی حکومت خودگردان در آن به دنیا آمده و کودکی خود را در آن گذرانده است و سپس به همراه خانوادهٔ خود در سن سیزده سالگی مجبور به ترک آن گردیده است.

این مسجد تنها چندین متر با ویرانه‌های خانهٔ خانوادگی محمود عباس فاصله دارد؛ این خانه چهار دهه پیش توسط صهیونیست‌ها ویران شده است و به نام پدر وی رضا الحاج شحادة عباس، که خود از امنای این مسجد بود، ثبت شده بود.

خانوادهٔ عباس

حاجیه زینب خیریة حسن شریف، معروف به ام فارس که ۷۴ سال سن دارد و از ساکنان پیشین صفد بود و پس از نکبت در ناصره زندگی می‌کند اشاره می‌کند که شیخ احمد الاسدی بر مسجد شیخ عیسی نظارت می‌کرد و تا سال ۱۹۴۸ به امامت آن می‌پرداخت. وی از پسر عموی خود ابوخیر شریف که هم اکنون در اردوگاه پناهندگان یرموک زندگی می‌کند یاد می‌کند که موذن همین مسجد بود و گاه برای اعلان امری ضروری مانند گم شدن یک کودک به مناره بالا می‌رفت. حاجیه زینب می‌گوید: «به سبب بلندی مناره‌ها هنگامی که وقت اذان می‌شد می‌توانستی به وضوح بدون نیاز به بلندگو صدای موذنان را بشنوی».

.....................................
منبع: الجزیرة.نت
ترجمه: عبدالله .م
برگرفته از سایت عصر اسلام