دیر زمانیست بشر برای چاره جویی وکسب قدرت به دنیای عقول وارد شده تابر زمین و آسمانها مسلط شود انسان با وجود سیستم پیچیده مغزکه هنوز دارای بسی استعدادهای ناشناخته می باشد و در جای جای زمین مشغول زندگی است روز به روز به گونه های مختلف بر دامنه علومش می افزاید.

حال اینکه ما حاصل تفکر بشر چیست خود مقوله ی پیچیده ایست که علم تخصص می طلبد ولی دراین جست و گریز به نوعی اهل نظر و اندیشه در زمینه تخصصی خود وارد دنیای عقلی شده تا میدان را به نفع خود تصاحب کنند.

اینکه ناچاریم که مطالب را بصورت کلی عنوان کنیم تا بتوانیم کمی از پیچیدگی عقلی بکاهیم و زمینه را تا حدودی آسان کنیم تا بتوانیم به سیر و سیاحت توان انسانی پی ببریم و در فضای بیکران عقلی بشر گام نهیم باید بدانیم در دنیای امروز یک جنگ تمام عیارعقلی به وقوع پیوسته و رقابت ایجاد کرده تا ابزار قدرت به دست بگیرد و یکه تاز میدان عقلی گردد.

آسانتر بگویم که جنگ بی صدایی است گاهی بسیار ویرانگر و بسی خونها بر اثر آن می ریزد وگاهی به مداوا ، و سبب طول عمر انسان میشود.

این پرنده ی عجیب عقل در هر زمینه ای که رشد کند، قدرت گرفته و اوج میگیرد.

ما شاهد همه نمونه توان عقلی بشر هستیم البته چاره ای نیست همه انسانها برای تامین نیازشان باید بیندیشند و راه آسانی پیدا کنند تا زود به مقصد وهدف انتهایشان برسند.

دغدغه ای که دنیای علم را نگران کرده جا و امکانات زمین نیست چون هم امکانات زیاد است و هم جای خالی برای حیات بشر فراوان، اما در این میان گاهی اهداف عقلی بشر بیشتر اعتقادی است که مرگبارترین نتایج را در طول تاریخ به همراه داشته است.

اعتقاد حق انسانهاست که تمام انسانها بر اساس آن برای خود برنامه زندگی بنا کرده و ادامه حیات میدهند ولی انسانها سعی دارند دایره اعتقاد خود را توسعه داده تا بیشتر سهم حق به جانب بگیرند و در واقع میخواهند به زور بگویند حقیقت در اعتقاد آنها یافت میشود.

شاید دغدغه ی انسانها ترس از مرگ و عدم بقاء بر کره ی خاکی است اما مهم نیست چنین جنگهایی در دنیای عقلی بسی سابقه طولانی داشته و خواهد داشت اما بیایید برای مثال باعقل بسوی ساختار بشری نشانه رویم تا قوه توان بشر را محک بزنیم و کمی ازسر درگمی بشردر دنیای امروز سر دربیاوریم البته زمین شکل کروی دارد خیلی ابزار خلقتی بشر کروی خلق شده اند و این تناسب بحث نوینی نیست بی شک انسان در آن واحد، فقط به یک چیز می تواند بیندیشد. یا چشم ها در آن واحد فقط میتوانند به یک نقطه خیره شوند.

در واقع تن به حالت تخصصی در دنیای اطراف خود میدهد و این نوعی ضعف دیدگان یا قوه ی عقل بشر است اما به تاریخ میخوانیم که انسان برای هر ضعفش چاره جویی کرده و توسط اندیشمندان زمانش بسی کتابهای متعدد نگاشته است تا به ضعف بی پایانش خاتمه دهد.

امروزه دردنیای رسانه ای که خیلی چشم ها را بخود خیره کرده از کودک گرفته تا کهنسال به نوعی درگیر این ماجرا هستند شاید بشر اینگونه میخواهد خود را با دنیای تخیل آرام کند یا میخواهد قوه تخیل بسی انسانها را بکار گیرد تا توجه انسان را به سمت و سوی خلاقیت معطوف دارد بستگی به این دارد که هدف سازنده از این چارچوب های از پیش تعیین شده چه باشد.

در ادامه باید بگویم عقول افرادی که برای رقابت در دنیا حریف می طلبند اغلب جنبه اعتقادی دارند البته عقل با رشد ونموش در هر زمینه ای با ایده ی مخاطبش ترکیب شده و اینگونه اعتماد به نفس صاحبش را به دست گرفته وبالا میبرد.

عقول در واقع آزادند تا درفضای بیکران دنیا به هر سمت و سوی بگریزند و آزادی پرنده ی عقل سبب شده که درفضای اطراف، مسیرش را گم کند و حتی گاهی عقل، انسانیت را از انسان میگیرد.

جهان فیزیکی و ماوارء محدود نیستند تا عقل انسان بتواند قد بدهد با این وصف انسان ناچار میگردد به یک تکیه گاهی چنگ بزند تا دایره وار درجهان حاضرمعلق بچرخد ولی امان از تکیه گاه کاذب که انسان را غرق تخیل کرده و بسی برای جهان دردسر ساز گشته و خونهای بسیاری را به پای اعتقاد تخیلی فنا کرده است.

بیایید به دروازه اسلام داخل شویم و ساز و کاری که اسلام برای عقل بشر مهیا کرده از نزدیک تماشا کنیم و حدود اعتباری که اسلام برای عقول مثال میزند و در واقع تکیه گاهی که اسلام برای عقل ایجاد کرده جستجو کنیم.

ما مسلمانان قرآن را یک معجزه میدانیم چون پاسخ کامل و جامع به ندانسته های ما میدهد و مرز توان عقل بشر را به کرات شرح داده و مثال میزند و در واقع تکیه گاهی برای انسان میشود.

فیلسوفهای تاریخ در گمانه زنی های خود محور پیچیده ای فرض کردند تا به نوعی حکم آزادی عقلی بشر را مطرح کنند ولی هربار به قفسی محصور شده و با توهمی نو روبرو شدند و نتوانستند به دایره اعتقادی خود جامه عمل بپوشانند تا جامعه سالمی بنا کنند. اما به مکتب اسلام در قرآن قانونی مدون شد که به آسانی به پریشانی انسان خاتمه داد عقل ها بر قرآن تکیه کردند و درفضای قرآن علوم سالم و به نفع جامعه بشری کار کرد و به مرور دانشمندان اسلامی علوم را با تکیه به قرآن بوسیله عقل یافتند.

در واقع قرآن وقتی با خرافات زمانش جنگید حقیقت ها جلوه گر شدند به عنوان مثال معاصر نبی الله موسی(ع) فرعون حیات ربوبیت برای خود تدارک دیده بود در عالم خیال سخن میگفت وعلم سحر عَلَم کرده بود و اطرافیانش را به تسلیم در برابر قدرتش دعوت میکرد اعجاز الله سبب شد در برابر یک چوب خشک عاجزشود تا به رود نیل فریاد فرعون بلند شد و غرق گشت این مثال در قرآن خبر از توان غیبی میدهد که تکیه گاه عقل مسلمانان شده است ودر قرآن امثال بسیاری هست.

قرآن کتایی است که خبر از انبیا قبل از رسول الله –ص- و زمان او می دهد و اتفاقات تاریخ گذشته با جمله بندی های عجیب به طوری که در اوج فصاحت و بلاغت وحساب شده و دقیق برای عبرت امت حاضر مثال میزتد هر که به علوم عربی مسلط باشد . نیاز نیست زیاد باریک اندیش باشد چون قرآن طوری تنظیم شده که با زبان مخاطبش به آسانی حرف میزند گرچه اندیشمندان اسلامی توانا هستند عمیق تر بیندیشند و به درون درهای بسته ی خویش با ابزار علمی مطالب قرآن را زیر ذره بین می برند و به برکت قرآن قوه ی عقلی آنها اوج گرفته وتکیه گاه محکمی برای مبارزه عقلی برعرصه ی خاکی حریفان سخن بوقوع می پیوندند.

...............................
نویسنده: یوسف نورایی