الحمد لله والصلاة و السلام علی رسول الله و علی آله و صحبه و من والاه.

قال الله تعالی: «وَأَقِيمُوا الصَّلَاةَ وَآتُوا الزَّكَاةَ وَارْكَعُوا مَعَ الرَّاكِعِينَ»

وقال رسول الله صلی الله علیه و سلم: «صَلَاةُ الْجَمَاعَةِ تَفْضُلُ صَلَاةَ الْفَذِّ بِسَبْعٍ وَعِشْرِينَ دَرَجَةً» متفق علیه

از خصوصیات بارز دین مبین اسلام که آنرا از سایر ادیان متمایز می گرداند تاکید بر عبادت بصورت گروهی و لزوم مشارکت در فعالیتهای دینی اجتماعی است.

یکی از شعائر اسلامی که در شریعت مورد تاکید فراوان قرار گرفته و دارای فضائل بسیار است تا جایی که نزد بعضی علما حکم فرض عین بر تک تک مسلمین دارد اقامه ی نماز های پنجگانه بصورت جماعتی در مسجد است.

امروز که داعیان شر با ابزارهای رسانه ای و دعوی ترویج دهنده ی فسق و فجور و دعوت کننده به انزوا و ترک جماعت مسلمین هستند و از کانالهای مختلف در جهت تحقق اهداف خود تلاش می کنند و هجمه فرهنگی بی مانندی را بر علیه مسلمین شروع کرده اند ، ما شاهد کاهش چشمگیر مامومین در مساجد هستیم .

در این مختصر احادیث صحیحی که دلالت بر فضیلت و اهمیت نماز جماعت و حضور در مسجد دارند را ذکر می کنیم:

از ابی هریره رضی الله عنه روایت است که پیامبر فرمودند: "صَلاةُ الرَّجُلِ في جَماعةٍ تُضَعَّفُ عَلى صلاتِهِ في بَيْتِهِ وفي سُوقِهِ خمساً وَعِشْرينَ ضِعفًا، وذلكَ أَنَّهُ إِذا تَوَضَّأَ فَأَحْسَنَ الْوُضُوءَ ثُمَّ خَرَجَ إِلى المَسْجِدِ، لا يُخْرِجُه إِلاَّ الصَّلاةُ، لَمْ يَخْطُ خَطْوةً إِلاَّ رُفِعَتْ لَه بهَا دَرَجَةٌ، وَحُطَّتْ عَنْه بِها خَطِيئَةٌ، فَإِذا صَلَّى لَمْ تَزَلِ المَلائِكَة تُصَلِّي عَلَيْهِ مَا دَامَ في مُصَلاَّه، مَا لَمْ يُحْدِثْ، تَقُولُ: اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَيْهِ، اللَّهُمَّ ارحَمْهُ. وَلا يَزَالُ في صَلاةٍ مَا انْتَظَرَ الصَّلاةَ" متفقٌ عليه.

نماز مرد با جماعت بر نماز بازار و خانه اش بیست و پنج درجه برتری دارد و آنهم بدان دلیل است که این شخص به نحو احسن وضوء بگیرد سپس به طرف مسجد برود در حالی که جز نماز چیز دیگری وی را از خانه بیرون نیاورده باشد قدمی بر نمی دارد جز آنکه به هر قدمی درجه ای به سوی قرب و رضای خدا بالا می رود و یک گناه او بدان کم می شود و وقتی نماز گزارد تا وقتی در محل نمازش باشد و وضویش نقض نشود ملایکه برای او دعا و استغفار می کنند و می گویند: خدایا بر او درود بفرست خدایا بر او رحم کن و تا وقتی که منتظر نماز باشد همچنان در نماز است.

عَنْ أَنَسِ بْنِ مَالِكٍ قَالَ :قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: مَنْ صَلَّى لِلَّهِ أَرْبَعِينَ يَوْمًا فِي جَمَاعَةٍ يُدْرِكُ التَّكْبِيرَةَ الْأُولَى كُتِبَتْ لَهُ بَرَاءَتَانِ بَرَاءَةٌ مِنْ النَّارِ وَبَرَاءَةٌ مِنْ النِّفَاقِ رواه الترمذی

یعنی اگر کسی 40 شبانروز همراه جماعت نماز بخواند و تکبیرة الاولی از او فوت نشود خداوند دو براءت و پاکی به او می دهد یکی نجات از آتش جهنم و دوم نجات از صف منافقین.

پس برای تحقق این برائت و پاکی چهار شرط وجود دارد: 1- اخلاص 2- 40 روز 3- ملازمت و همراهی جماعت مسلمین 4- درک تکبیرة الاحرام همراه امام به اینکه تکبیر اولی نماز را از امام بشنود و همراه او تکبیر بگوید.

یکی از نشانه های مومن بودن شخص پایبندی او به نماز جماعت و مسجد معرفی شده است به اینکه با مسجد انس داشته باشد و نمازهای فرض را در مسجد اداء کند. رسول الله صلی الله علیه و سلم فرمودند: (إِذا رَأَيْتُمُ الرَّجُلَ يَعْتَادُ المَسَاجِد فاشْهدُوا لَهُ بِالإِيمَانِ" قال اللَّه عزَّ وجلَّ: { إِنَّمَا يَعْمُرُ مَسَاجِدَ اللَّهِ مَنْ آمَن بِاللَّهِ والْيَومِ الآخِرِ } الآية. رواه الترمذي وقال: حديث حسن.

"هرگاه ديديد مردي به (رفتن) به مساجد، انس و عادت دارد، به ايمان داشتن او گواهي دهيد که خداوند متعال ميفرمايد: (انما يعمر مساجد الله من آمن بالله و اليوم الاخر)...: "تنها کساني مساجد خدا را (از جهت مادي و معنوي) آباد ميکنند که به خدا و روز قيامت ايمان دارند"... تا آخر آيه.

اهمیت نماز جماعت تا جایی است که پیامبر به شخص نابینا هم اجازه نداد جماعت را ترک کند.

عن ابی هریرة قالَ: أَتَى النبيَّ صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم رَجُلٌ أَعمى فقال: يا رسولَ اللَّهِ، لَيْس لي قَائِدٌ يقُودُني إِلي المَسْجِدِ، فَسأَلَ رسولَ اللَّهِ صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم أَن يُرَخِّصَ لَهُ فَيُصَليِّ في بيْتِهِ، فَرَخَّص لَهُ، فَلَمَّا وَلىَّ دَعَاهُ فقال له: هلْ تَسْمَعُ النِّدَاءَ بِالصَّلاةِ ؟" قال: نَعَمْ، قال: "فَأَجِبْ" رواه مسلم.

از ابوهريره ـ - رضي الله عنه - ـ روايت شده است که گفت: مردي کور به خدمت پيامبر صلی الله علیه و سلم آمد و گفت: اي رسول خدا! من عصاکشي ندارم که مرا به مسجد هدايت کند و از پيامبر صلی الله علیه و سلم خواست که به وي اجازه دهد در منزل خود نماز بخواند، پيامبر صلی الله علیه و سلم اجازه فرمود، وقتي نابينا بازگشت، پيامبر او را فراخواند و به او گفت: "آيا اذان نماز را ميشنوي؟" گفت: بله، فرمودند: "پس اجابت کن (يعني به مسجد برو)".

رفتن به مسجد بخصوص در شب تاریک برای نماز صبح یا عشاء از فضائل زیادی برخوردار است و رسول الله صلی الله علیه و سلم آنها را بشارت به نور کامل در روز قیامت می دهد جایی که می فرمایند: (بشِّروا المَشَّائِينَ في الظُّلَمِ إِلى المسَاجِدِ بِالنور التَّامِّ يَوْمَ القِيامَةِ " رواه أبو داود والترمذي.

یعنی "بسيار روندگان در تاريکي به مسجد را، به نوري کامل در روز قيامت، مژده دهيد".

فضیلت دیگر برای حضور در مسجد و نماز جماعت این است که ثواب قیام و نماز تمام شب برای کسانی که نماز صبح و عشاء را همراه جماعت خوانده اند در نظر گرفته شده است حضرت رسول صلی الله علیه و سلم می فرمایند: (مَنْ صَلَّى العِشَاءَ في جَمَاعَةٍ، فَكَأَنَّما قامَ نِصْف اللَّيْل وَمَنْ صَلَّى الصبْح في جَمَاعَةٍ، فَكَأَنَّما صَلَّى اللَّيْل كُلَّهُ" رواه مسلم.

"هرکس نماز عشا را با جماعت بخواند، مانند اين است که نصفي از شب به عبادت پرداخته باشد و هر کس نماز صبح را با جماعت انجام دهد، مانند اين است که تمام شب، عبادت کرده باشد".

شرکت در این دو نماز یعنی نماز صبح و نماز عشاء بر منافقان خیلی سخت بود و آنرا ترک می کردند چرا که فضیلت آنرا درک نمی کردند و اگر فضیلت آنرا می فهمیدند در هر حالتی که بودند بسوی آن دو نماز می آمدند حتی با حالت چهار دست و پا .

رسول الله صلی الله علیه و سلم فرمودند: (لَيْسَ صَلاةٌ أَثْقَلَ عَلَى المُنَافِقينَ مِنْ صلاة الفَجْرِ وَالعِشاءِ وَلَوْ يَعْلَمُونَ ما فِيهما لأَتَوْهُما وَلَوْ حبْوًا) متفق عليه.

یعنی: "هيچ نمازي بر منافقان سخت تر از نماز صبح و عشا نيست و اگر ميدانستند که در اين دو نماز چه اجر و برکت بزرگي نهفته است، به سوي آن ميرفتند اگرچه بر چهار دست و پا ميبود".

.....................................
تهیه و تنظیم: عبدالرحیم ایرانی
منبع: ریاض الصالحین امام نووی