با حمد و سپاس خداوند عزوجل و با درود بی کران بر منجی بشریت حضرت محمد مصطفی صلی الله علیه وآله و صحبه و سلم خود و مستمعین گرامی را به تقوای الهی و ترس از خداوند متعال و اجتناب و دوری از محرمات و منکرات و منهیات سفارش و توصیه می نمایم .
سرآغاز و مبدأ تاریخ هجرت رسول الله صلی الله علیه وسلم از مکه مکرمه به مدینه منوره است . این هجرت و این حرکت از بزرگترین حوادث تاریخ اسلام است که هرگز نمونه ی آن در تاریخ بشریت دیده نمی شود .
در این حرکت رسول الله درسها عبرتها ، اندرزها ، ایثارگریها ، فداکاریها و از خود گذشتگیها و فدا کردن مال و جان فقط برای بدست آوردن رضایت الله متعال و دور شدن از زرق و برق زندگانی دنیا و خوشی آن همه و همه فقط برای یاری رساندن به این دین در این هجرت نمایان می شود . در آن زمانی که رسول الله صلی الله علیه و سلم و یارانش مورد اذیت و آزار کفار قریش قرار می گرفتند حضرت رسول صلی الله علیه و سلم به یارانش دستور می دهند که کم کم مکه را ترک کنند و خود نیز منتظر فرمان الهی می شود . زمانی که مشرکین نقشه ی خائنانه ای در دار ندوه در خانه قصی بن کلاب طرح ریزی کردند در آنجا تصمیم گرفتند نقشه ی شیطانی خود را اجرا کنند نقشه این بود که از هر قبیله یک جوان برومند ی را انتخاب کنند و شبانه بر در خانه رسول الله کمین بگیرند که هرگاه رسول خدا سحرگاهان برای ادای نماز خارج شد او را به قتل برسانند به این صورت خون او در میان قبائل پخش شود و قبیله بنو عبدمناف توان مبارزه با همه ی این قبایل نداشته باشد .
خداوند متعال پیامبرش را از نقشه ی خائنانه مشرکین مطلع می کند و به او دستور می دهد بسوی سرزمین یثرب حرکت کند سرزمینی که اسلام از آنجا انتشار می یابد در آنجا حکومت اسلامی پایه گذاری می شود و در آنجا عزت و اقتدار اسلامی نمایان می شود .
در شب هجرت حضرت رسول صلی الله علیه و سلم سیدنا علی رضی الله عنه را در بستر خود می خواباند و خود مخفیانه از خانه بیرون می رود و این آیه ی کریمه را زمزمه می کند « وَجَعَلْنَا مِنْ بَيْنِ أَيْدِيهِمْ سَدًّا وَمِنْ خَلْفِهِمْ سَدًّا فَأَغْشَيْنَاهُمْ فَهُمْ لَا يُبْصِرُونَ » ما در پيش روي آنان سدّي ، و در پشت سر ايشان سدّي قرار داده ايم و بدين وسيله جلو چشمان ايشان را گرفته ايم و ديگر نمي بينند .
خداوند متعال چنان خوابی را بر آنان مسلط می کند که حضرت رسول از کنار آنها عبور می کند و خود را به ابوبکر صدیق رضی الله عنه می رساند . طبق نقشه ای که از پیش داشتند به غار ثور می روند . غار ثور در خلاف جهت مدینه منوره قرار داشت پیامبر و ابوبکر در آنجا مخفی می شوند . مشرکین بعد از اینکه اطلاع پیدا کردند که در بستر پیامبر بجای ایشان سیدنا علی رضی الله عنه خوابیده است متوجه شکست نقشه ی خود شدند احساسات آنها به جوش آمد و همه برای جستجوی محمد و ابوبکر بسیج شدند حتی برای زنده یا مرده ی پیامبر جایزه گزافی تعیین کردند . از مبحرترین ردیابانشان استفاده کردند تا جایی که حتی به درب غار ثور رسیدند واگر یکی از این مشرکین سر خود را خم می کرد محمد و ابوبکر را می دید اما تقدیر و اراده ی خدا چیز دیگری بود حساسیت آن موقعیت آنچنان بود که ابوبکر صدیق از ترس جان حضرت رسول اندوهگین می شود اما رسول خدا او را دلداری می دهد و می فرماید « لا تحزن إن الله معنا » اندوهگین مباش که خداوند متعال با ماست.
پیامبر و ابوبکر سه شبانروز در آن غار می مانند سپس راه فرعی مدینه که راه ساحلی بود و از کنار دریای سرخ می گذشت را طی می کنند . 400 کیلومتر فاصله مکه تا مدینه است که پیامبر و ابوبکر آنرا طی می کنند .
در مسیر با یکی از کسانی که به قصد دریافت جایزه پیامبر و ابوبکر را جستجو و تعقیب می کرد برخورد کردند سراقه از سوارکاران ماهر سوار بر اسب مسیر طولانی را پیموده بود تا محمد و ابوبکر را تعقیب کند. او وقتی که به پیامبر نزدیک می شود اسبش در زمین فرو می رود و خود از اسب بر زمین می افتد سراقه چندین بار تلاش می کند سوار بر اسب شود اما هر بار از اسب به زمین می خورد اینجا بود که سراقه به حقانیت دعوت رسول الله یقین کرد سراقه می دانست که از این معرکه نمی تواند جان سالم به در ببرد لذا از رسول خدا درخواست امان کرد پیامبر به او امان می دهد و جمله تاریخی که نوید عزت و اقتدار اسلام را می داد به سرقه بیان می نماید فرمود ای سراقه زمانی فرا می رسد که تو لباس کسری را به تن خواهی کرد.
اهل یثرب زمانی که متوجه خروج پیامبر از مکه شدند لحظه شماری می کردند تا پیامبر خدا به شهرشان وارد شود منتظر قدوم پاک و مطهر رسول الله صلی الله علیه و سلم بودند .
وقتی رسول الله وارد مدینه شد انصار همچون پروانه هایی که دور شمع جمع می شوند دور رسول الله را گرفتند .
بین انصار که اهل یثرب بودند و به سبب قدوم پاک رسول الله شهرشان مدینه منوره نام گرفت و مهاجرین که اهل مکه بودند و از خانه و کاشانه خود هجرت کرده بودند پیوندی برقرار شد که در هیچ جای تاریخ برای آن نظیری وجود ندارد.
پیمان اخوت و برادری بین آنان برقرار شد اگر برادر انصاری خانه ای داشت خانه خود را نصف می کرد و نیمی را به برادر مهاجرش می داد حتی برای انتخاب برادر و رسیدگی به او قرعه کشی می کردند و آنها را در اموال و زندگانی شریک قرار داده بودند. خداوند متعال در جای جای قرآن صحابه رسول اعم از مهاجرین و انصار را مورد مدح و ستایش قرار داده است . در مدح انصار می فرماید: « وَالَّذِينَ تَبَوَّؤُوا الدَّارَ وَالْإِيمَانَ مِن قَبْلِهِمْ يُحِبُّونَ مَنْ هَاجَرَ إِلَيْهِمْ وَلَا يَجِدُونَ فِي صُدُورِهِمْ حَاجَةً مِّمَّا أُوتُوا وَيُؤْثِرُونَ عَلَى أَنفُسِهِمْ وَلَوْ كَانَ بِهِمْ خَصَاصَةٌ وَمَن يُوقَ شُحَّ نَفْسِهِ فَأُوْلَئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ »
آناني كه پيش از آمدن مهاجران خانه و كاشانه را آماده كردند و ايمان را كساني را دوست مي دارند كه به پيش ايشان مهاجرت كرده اند ، و در درون احساس و رغبت نيازي نمي كنند به چيزهائي كه به مهاجران داده شده است ، و ايشان را بر خود ترجيح مي دهند ، هرچند كه خود سخت نيازمند باشند . كساني كه از بخل نفس خود ، نگاهداري و مصون و محفوظ گردند ، ايشان قطعاً رستگارند .
برادران عزیز بر هر مسلمان لازم است که سیره حضرت رسول صلی الله علیه و سلم را مطالعه کند و از صحنه های مختلف حیات پیامبر آگاهی داشته باشد چرا که مامور به تبعیت از رسول الله است و باید او را الگو و سرمشق خود در تمام کارها قرار دهد .
حضرت امیر المومنین عمر بن الخطاب رضی الله عنه همین حرکت و هجرت رسول الله از مکه به مدینه را مبدأ تاریخ اسلامی قرار داد امروز که در سال 1435 قمری قدم می گذاریم هزار و چهارصد و سی و پنج سال از آن واقعه می گذرد.
امیدواریم که خداوند متعال به همه ی ما این توفیق را عنایت بفرماید تا بتوانیم رسول الله صلی الله علیه و سلم را الگوی خود قرار بدهیم و در انجام طاعات و عبادات موفق باشیم.

.....................
امام جمعه گیاهدان و مدیر مدرسه علوم دینی اسماعیله شیخ شافعی تشیخ
خطبه نماز جمعه گیاهدان مورخه 10/8/92