حقیقتا این دنیا برای انسان میدان مبارزه است ، مبارزه با موجودی به نام شیطان . شروع مبارزه از زمان رانده شدن ابلیس بخاطر عدم سجده بر حضرت آدم بود كه قسم یاد می كند كه : .. فبعزتك لأغوینهم أجمعین إلا عبادك منهم المخلصین ( شیطان ) گفت : پس به عزّت تو سوگند كه همگى را جداً از راه به در مى‌برم.

و حركت اول ابلیس ، فریب دادن حضرت آدم و حضرت حوا علیهما السلام بود و موفق هم شد . و در نتیجه خداوند آنها را به زمین فرستاد كه مستمرا به همراه ذریه ی شان در رویارویی با شیطان باشند .

اسلحه های شیطان :

1- قدرتش بر تزئین : لأزینن لهم فی الارض و لاغوینهم أجمعین ( حجر 36 ) من [هم گناهانشان را] در زمین برایشان مى‌آرایم و همه را گمراه خواهم ساخت،


2- دروغ و فریب : نمونه اش در فریفتن حضرت ادم و حضرت حوا علیهما السلام كاملا مشهود است : وَقَالَ مَا نَهَاكُمَا رَبُّكُمَا عَنْ هَـٰذِهِ الشَّجَرَةِ إِلَّا أَن تَكُونَا مَلَكَیْنِ أَوْ تَكُونَا مِنَ الْخَالِدِینَ ( اعراف 20 ) و گفت: «پروردگارتان شما را از این درخت منع نكرد، جز [براى‌] آنكه [مبادا] دو فرشته گردید یا از [زمره‌] جاودانان شوید.» .

3- ما را می بیند اما او را نمی بینیم . این هم یكی از اسلحه های شیطان است چرا كه اگر دشمن را ببینیم بهتر می توانیم با او مقابله نماییم إِنَّهُ یَرَاكُمْ هُوَ وَقَبِیلُهُ مِنْ حَیْثُ لَا تَرَوْنَهُمْ ( اعراف 27) در حقیقت، او و قبیله‌اش، شما را از آنجا كه آنها را نمى‌بینید، مى‌بینند.

و نكته ای دیگر اینكه مانند خون كه در بدن ما جریان دارد شیطان هم قدرت دارد در روحیات ما جریان داشته باشد بنا بر حدیث صحیح نبوی صلی الله علیه و سلم .

4- قدرتش بر آگاهی پیدا كردن از مسائلی كه ما توان آگاهی به نسبت آنها را نداریم بنا بر حدیثی از نبی اكرم صلی الله علیه و سلم كه فرمودند : ( مفهوم حدیث : فرشتگان به آسمان دنیا فرود می آیند و امری را كه در آسمان تقدیر شده است را بیان می نمایند و شیاطین استراق سمع می كنند و آن را می شنوند و صد دروغ را هم با آن مخلوط كرده و به كاهنان خبر می دهند .( البخاری ح3210، مسلم ح 2228 )

اما با این وجود انسان در صورت اتصالش به خداوند تبارك و تعالی قویتر است و مكر شیطان ضعیف است إِنَّ كَیْدَ الشَّیْطَانِ كَانَ ضَعِیفًا ( نساء 76 ) نیرنگ شیطان [در نهایت‌] ضعیف است.

هدف شیطان :

هدف نهایی شیطان این است كه هر بنی بشری را وارد آتش كند إِنَّمَا یَدْعُو حِزْبَهُ لِیَكُونُوا مِنْ أَصْحَابِ السَّعِیرِ ( فاطر 6) [او] فقط دار و دسته خود را مى‌خوانَد تا آنها از یاران آتش باشند. اما ناگفته نماند اگر نتوانست شخص را كافر نماید ناامید نمی شود بلكه به گناه كار نمودن هم خوشحال می شود لذا از راههای مختلف وارد می گردد كه شخص را از خداوند متعال دور نماید . حدیثی در این زمینه داریم كه مضمون ان این است كه : (( شیطان برای گمراه نمودن فرزند ادم از راههای مختلفی وارد می شود ابتدا از راه اسلام : به شخص می گوید : ایا اسلام می آوری و دینت و دین پدر و پدر پدرانت را رها می نمایی ؟ ! این كار درستی نیست اما بنده ی خدا از او نافرمانی می نماید و اسلام می آورد ، بعد از آن از طریق هجرت و ارد می گردد و در شخص وسوسه ایجاد می كند كه آیا می خواهی زمین و آسمان شهرت را رها نمایی ؟! چه كار بدی است اما بازهم بنده از او نافرمانی نموده و مهاجرت می نماید پس از آن از راه جهاد وارد می شود كه می خواهی مال و جانت را از دست بدهی و بنده بازهم از او نافرمانی نموده و جهاد می كند در ادامه رسول الله صلی الله می فرمایند : هر كس اینگونه عمل كند حقش بر خداوند این است كه او را وارد بهشت نماید .... ( النسائی ح2124، أحمد ح15528)

در ادامه صورت هایی از مكر شیطان را خدمت نمازگزاران عرض می كنم :

شروع مبارزه شیطان با فرزند آدم از زمان تولد است در گفتاری از حضرت رسول صلی الله علیه و سلم می خوانیم كه : (( ما من مولود یولد إلا نخسه الشیطان فیستهل صارخا من نخسه الشیطان الا ابن مریم و أمه )) مسلم ح2366، البخاری ح4548 هیچ نوزادی متولد نمی شود مگر اینكه شیطان او را به هنگام تولد می ترساند و در نتیجه نوزاد فریاد می كشد مگر فرزند مریم و مادرش .

راه جلوگیری : یاد خداست حتی قبل از ولادت ما در روایات داریم كه به هنگام هم بستر شدن مرد با همسرش این دعا را بخواند لو أن أحدكم إذا أتی اهله قال بسم الله أللهم جنبنا الشیطان و جنب الشیطان ما رزقتنا ، فقضی بینهما ولد لم یضره البخاری ح7391، مسلم ح1434 ( هرگاه یكی از شما تصمیم گرفت با همسرش نزدیكی كند بگوید : به نام خدا ، خدایا ما را از شیطان دور نگه دار و شیطان را از آن چیزی كه به ما عنایت می فرمایی دور نگه دار ، در این صورت اگر خداوند فرزندی را به آنها بدهد شیطان به او ضرر نمی رساند .

در واقع شیطان در همه ی شوونات یك انسان حضور دارد بنا به گفته ی رسول الله صلی الله علیه و سلم : إن الشیطان یحضر أحدكم عند كل شی ء من شأنه ( مسلم ح2033 ) مطمئنا شیطان در همه ی شوونات شما حاضر می شود . ما در اینجا به برخی از این شوونات اشاره می نماییم :

1- نماز

حضرت عائشه رضی الله عنها از رسول گرامی اسلام صلی الله علیه و سلم پرسیدند كه چگونه است امر كسی كه به هنگام نماز به این طرف و آن طرف نظر می افكند ؟ حضرت فرمودند : هو اختلاس یختلسه الشیطان من صلاة العبد [البخاری ح751]. آن دزدی است كه شیطان از نماز بنده انجام می دهد .

و یا اینكه در حدیثی دیگر داریم : ( مفهوم حدیث ) : هر گاه اذان گفته شد شیطان پشت می كند و صدایی از او ایجاد می شود كه صدای اذان را نشنود وقتی اذان گفتن تمام شد رو می كند تا اینكه اقامه گفته شود در این هنگام پشت می كند ( می رود )تا زمانی كه اقامه تمام شود دوباره بر می گردد تا نمازگزاران را دچار وسوسه نموده و نمازشان را بر آنها فاسد نماید لذا شخص با خودش می گوید : فلان چیز یادم آمد ، فلان موضوع به یادم آمد - همان چیزهایی كه در غیر نماز فراموش كرده بود - و اینگونه هست كه شخص نمی داند چند ركعت نماز خوانده است.( البخاری ح608، مسلم ح389)

و یا اینكه در حدیثی از نبی اكرم صلی الله علیه و سلم داریم كه : فرمودند (( رصوا صفوفكم و قاربوا بینها و حاذوا بالاعناق فوالذی نفسی بیده إنی لأری الشیطان یدخل من خلل الصف كأنها الحذف(النسائی ح815، أبو داود ح667) صف هایتان را ( به هنگام نماز جماعت ) را راست بگردانید و نزدیك به هم بایستید ، قسم به كسی كه جانم در قبضه ی قدرت اوست شیطان را می بینم كه از فاصله های ایجاد شده بین صفها وارد می شود .

روز ی عثمان بن أبی العاص نزد رسول خدا صلی الله علیه و سلم آمد و گفت : شیطان در قرائت من وسوسه ایجاد می كند حضرت فرمودند : آن شیطان است اسمش خنزب است هرگاه آن را احساس نمودی به خداوند پناه ببر .. عثمان می گوید اینكار را كردم خداوند او را از من دور ساخت .(مسلم ح2203، أحمد ح17440)

2- ایجاد كسالت

حدیثی از حضرت رسول صلی الله علیه و سلم داریم كه فرمودند : التثاوب من الشیطان فاذا تثائب احدكم فلیردها مااستطاع ، فإن احدكم إذا قال ها ، ضحك الشیطان( البخاری ح6223) خمیازه كشیدن از شیطان است هرگاه یكی از شما خمیازه كشید تا جایی كه می تواند آن را برگرداند ، اگر یكی از شما به هنگام خمیازه كشیدن گفت ها شیطان می خندد .

لذا چون خمیازه كشیدن سفیر خستگی است كار شیطان است كه می خواهد انسان را خمود و كسل نماید .

3-خواب

یكی از جاهایی كه شیطان در آن حضور می یابد خواب ماست حدیثی صحیح از رسول خدا صلی الله علیه و سلم داریم كه مضمونش چنین است : ( هرگاه یكی از شما خوابید شیطان سه گره را در قافیه ی سرش می زند هر گاه شخص خواست برای نماز صبح بیدار شود شیطان به او میگوید شب طولانی است بخواب اگر بنده بیدار شد یك گره باز می شود ، هر گاه وضو گرفت گره دیگر باز می گردد و هر گاه نماز را خواند گره سوم هم باز می شود لذا صبحی با نشاط و با پاكی نفس تجربه می كند در غیر اینصورت كسلان و خسته و خبیث النفس از خواب بر می خیزد .( البخاری ح1142، مسلم ح776)

بعضی وقتها در رویا دیدن هم شیطان انسان را می ترساند اعرابی نزد رسول گرامی اسلام صلی الله علیه و سلم آمد و گفت در خواب دیدم سرم قطع شده و من به دنبالش می دوم حضرت صلی الله علیه و سلم او را راند و فرمود : به بازی شیطان با تو در خواب خبر نده(مسلم ح2268)

4- غذا و آب خوردن

در حدیثی از رسول الله صلی الله علیه و سلم آمده است كه : هرگاه شخص وارد خانه اش شد و ذكر خداوند نمود به هنگام داخل شدنش و به هنگام غذا خوردنش شیطان به همكارانش می گوید : دیگر محل خواب و غذایی در این منزل ندارید و هرگاه شخص وارد خانه اش شد اما یاد خدا نكرد شیطان می گوید : محل خواب را پیدا كردید و هرگاه به هنگام غذا خوردن یاد خدا نگفت شیطان می گوید : محل خوابیدن و غذا خوردن را دریافتید(مسلم ح2018)

................................
شیخ عبدالله دریایی صلغی